This page is not available in English - View in Dutch:
Zorggroep Korian kiest er bewust voor om inclusie centraal te stellen en te investeren in een diversiteitsbeleid dat gedragen wordt door de hele organisatie. Heel wat actuele ontwikkelingen tonen aan dat dit niet vanzelfsprekend is. In januari kondigde Meta, één van de grootste technologiebedrijven en moederbedrijf van Facebook, Instagram en WhatsApp, aan dat het verschillende diversiteits-, gelijkheids- en inclusieprogramma’s (DEI) stopzet. In de Verenigde Staten worden diversiteitsprogramma’s bij federale instellingen afgeschaft en een nieuwe wet verplicht een strikte man/vrouw genderdefinitie.
In deze woelige periode waarin DEI-programma’s op vele plekken onder druk staan kiest Korian net wel voor een inclusievere werkplek. Na een eerste reeks workshops in 2022, zetten ze dit jaar opnieuw stappen om diversiteit en inclusie structureel te verankeren in hun Brusselse woonzorgcentra.
K&S-adviseurs Joep Schuermans en Maggelien Lambrechts organiseerden begin dit jaar een vervolgtraject waarbij ze samen met medewerkers, leidinggevenden, bewoners en hun families in gesprek gingen over wat diversiteit en inclusie betekenen in de praktijk. In deze blog vertellen zij over het opzet van de workshops, hoe inclusie verankerd wordt in de organisatiecultuur en waarom een diepgaand begrip van diversiteit essentieel is om te bouwen aan een inclusieve werkvloer.
Een jamsessie diversiteit
De impact na de workshops in 2022 was voelbaar: gesprekken werden op gang gebracht, inzichten gedeeld en medewerkers begonnen zelf het belang van inclusie uit te dragen. In de nieuwe reeks sessies werden dit jaar niet alleen directies en medewerkers van Korian betrokken maar ook bewoners en hun families.
Bij de directie en leidinggevenden lag de focus op het definiëren en beleven van diversiteit en inclusie binnen de organisatie. Wat betekent het voor hen? Hoe ervaren zij het in hun rol? We lieten de deelnemers een sfeerkaart kiezen die voor hen diversiteit en inclusie symboliseerde, en van daaruit ontstonden persoonlijke verhalen. Vervolgens keken we naar goede praktijken binnen hun woonzorgcentra en dachten we na over wat nog beter kon. Een bijzonder moment was de ‘jamsessie’ met 2 groepen rond diversiteit. Net zoals in een muzikale jamsessie moet je eerst luisteren voordat je kan samenspelen. De ene groep deelde verhalen over het moment waarop ze zich voor het eerst bewust werden van hun huidskleur. De andere groep vertelde hoe ze soms hun gedrag aanpassen om ergens bij te horen. Luisteren naar elkaars verhalen creëerde ruimte voor echte verbinding en begrip van diversiteit.
Bij bewoners en families hanteerden we een andere ervaringsgerichte aanpak. We vroegen hen naar hun persoonlijke voorkeuren en ervaringen: Wie heeft er op het platteland gewoond? Wie houdt er van chocolade of frietjes? Wie heeft er al eens een mensenleven gered? Op die manier ontdekten de deelnemers verrassende gelijkenissen én verschillen met anderen.
Daarnaast deelden we herkenbare praktijkvoorbeelden, zoals die van een bewoner die zijn hond mocht meenemen naar het woonzorgcentrum, en vroegen of dit volgens hen een goed voorbeeld van inclusie was. Deze aanpak werkte goed omdat het gesprek vertrok vanuit persoonlijke ervaringen en emoties en niet vanuit abstracte begrippen. Zo ontstond op een laagdrempelige manier ruimte voor dialoog en verbondenheid.
Nieuwsgierige houding als basis
Diversiteit wordt vaak alleen geassocieerd met zichtbare verschillen, zoals huidskleur, religie of taal. Maar de onzichtbare verschillen, zoals waarden, seksuele oriëntatie en werkstijl, zijn minstens even belangrijk. Door diversiteit breed te definiëren, maken we het relevant voor iedereen.
Inclusie betekent het wegnemen van wij-zij-denken en het creëren van een open, nieuwsgierige houding naar elkaar. Dit kan ook betrekking hebben op schijnbaar kleine zaken, zoals werktijden van medewerkers. Zo leeft bijvoorbeeld vaak de perceptie dat de nachtshift in een woonzorgcentrum makkelijker is omdat bewoners dan slapen. Maar wie de realiteit kent, weet dat dit niet altijd het geval is. Daarom zijn open communicatie en korte briefingmomenten tussen de verschillende shiften essentieel. Ze voorkomen misverstanden en helpen collega’s om elkaars situatie beter te begrijpen.
Een inclusieve en diverse organisatie brengt veel voordelen met zich mee. Wanneer mensen zich erkend en gewaardeerd voelen in hun eigenheid, werken ze beter samen. En dat heeft niet alleen een positieve invloed op de werksfeer, maar ook op de kwaliteit van zorg en het functioneren van de organisatie als geheel.
De noodzaak aan cultuurverandering
Diversiteit en inclusie verankeren in de organisatiecultuur vraagt om meer dan losse initiatieven. Het gaat om een breed, gedragen proces waarbij op verschillende fronten tegelijk beweging ontstaat. Binnen Korian krijgt deze cultuurverandering vorm via onder meer de volgende sporen:
- Leidinggevenden nemen het voortouw. Zij creëren ruimte voor open gesprekken en geven zelf het goede voorbeeld. Hun houding en handelen zijn essentieel om inclusie te laten leven in het dagelijkse werk.
- Een stuurgroep met mandaat van de directie ontwikkelde een concreet actieplan rond diversiteit en inclusie, en kreeg ook de opdracht om dit uit te voeren in de praktijk.
- Gesprekken in de woonzorgcentra brachten pijnpunten aan het licht. Die input werd gebruikt om gerichte acties op te zetten, afgestemd op de lokale context.
- Organisatieprocessen werden onder de loep genomen, met aandacht voor structurele verankering. Zo werd onder andere het wervingsbeleid bekeken vanuit een inclusieve bril.
- Er is aandacht voor leren en ontwikkelen. Medewerkers krijgen ondersteuning en vorming rond vaardigheden die helpen om zich in te leven in bewoners, en om op een open en respectvolle manier het gesprek aan te gaan.
- Ook de zichtbaarheid van het thema kreeg aandacht. Er werd een logo ontwikkeld dat alle initiatieven en communicatiecampagnes rond diversiteit en inclusie visueel verbindt binnen de woonzorgcentra.
Diversiteit de norm, inclusie de uitdaging
Diversiteit op de werkvloer is geen vraagstuk van de toekomst, het is een realiteit van vandaag. De echte uitdaging ligt niet in het bestaan van diversiteit, maar in het creëren van een werkomgeving waarin iedereen zich erkend en gewaardeerd voelt. Dat is waar inclusie begint.
Organisaties die ervoor kiezen om dit thema naast zich neer te leggen, zetten zichzelf buitenspel. Zij die blijven investeren in inclusie, bouwen actief aan een sterke en veerkrachtige toekomst. Dit is geen trend of tijdelijke beweging, maar een fundamentele verandering in hoe we samenwerken.
In een wereld waarin diversiteit de norm is, wordt inclusie de échte maatstaf voor vooruitgang.
Inspiratiebronnen
- Kramer, J. (2019). Jam Cultures. Management Impact.
- Das Experiment