Vorige week organiseerden we een ‘Make a Difference Event’. Geen jubileum of lustrumviering, geen strategische conferentie, maar een experiment om ruimte te creëren voor collectieve reflectie en onderzoek - door onszelf en anderen uit ons netwerk - naar de vraag: wat willen en kunnen we nog meer neerzetten om bij te dragen aan het welzijn en leervermogen van individuen, wijken en organisaties.
Het vorige blog beschreef de aanleiding en focus, hier een impressie van wat er gebeurde toen 250 betrokken en bevlogen mensen in één ruimte samen kwamen voor drie dagen, en we ze uitnodigden om hun verhalen, ideeën, vragen en dromen te delen en om te zetten in creativiteit….
In-between-space
Op zoek naar een geschikte plek vonden de collega’s die zich hadden opgeworpen als ‘locatiescout’ al snel de Cruise Terminal in Rotterdam. Het leek ons onmiddellijk de goede plaats. Vroeger was dit immers de kade van waar passagiersschepen en oceaanstomers vertrokken richting de VS. In deze wachtruimte hebben talloze mensen gezeten die huis en haard achterlieten op weg naar onbekende verten. We vonden dat een mooi beeld voor onze summit. Kan die een soort ‘in between space’ zijn, zoals een wachtruimte dat ook is? Waar je nadenkt over wat je achterlaat, wat je meeneemt, waar je op hoopt en van droomt? Waar je bespreekt welke toekomst je hoopt aan te treffen en wat je daar wilt doen?
Drie dagen: hoe zagen ze eruit?
Met David Cooperrider ontwierpen we het proces in de vorm van een Appreciative Inquiry Summit.
Dag 1 Discovery
Maandagmiddag namen we de tijd voor ontdekken en onderlinge kennismaking. In één-op-één-gesprekken en in kleine groepen wisselden mensen hun verhalen uit over ‘radical connectedness’ en ‘flourishing’: wat betekent dit voor iedereen? Wat draagt eraan bij?
Dag 2 Dream & Design
Op dinsdag werd iedereen uitgenodigd om te dromen: wat zou er kunnen ontstaan als…? Wat voor ideale toekomst heb je voor ogen? Veel groepen deelden hun visie op een creatieve manier op het podium. Tijdens de lunch probeerden we hier een aantal ontwerpvragen uit te destilleren. Als we kijken naar de toekomst die mensen graag zouden willen zien… waar hebben we dan aandacht aan te besteden? Welke onderwerpen verdienen onderzoek? Een paar voorbeelden van de vragen die opkwamen, luisterend naar de gewenste toekomstbeelden. Hoe zouden we....
- scholen kunnen ondersteunen om echt te investeren in het welbevinden en de groei van kinderen in de breedste zin van het word (‘flourishing schools’)?
- meer ruimte kunnen maken voor dialoog en reflectie in organisaties?
- eraan kunnen bijdragen dat mensen zich meer gezien, gewaardeerd en verbonden voelen in organisaties, en daardoor tot bijzondere dingen komen?
- manieren kunnen vinden waardoor het voor mensen makkelijker wordt om de ‘joy of struggling forward’ te delen met elkaar: je onzekerheden, fouten, vragen waar je geen antwoord op hebt. Zodat leren van hindernissen op je pad leuker, meer gezamenlijk en makkelijker wordt.
- ......
Na de lunch formeerden zich groepen rond deze ontwerpthema’s. Iedereen koos de vraag waar hij/zij het liefst aan wilde werken. Sommige groepen waren groter, andere kleiner. Ze gingen aan de slag met brainstormen en het creëren van prototype-oplossingen in een soort wervelwind van chaotische en creatieve energie. Sommige groepen kwamen heel snel tot iets concreets, voor anderen was het meer worstelen en zoeken. Mensen stapten soms nog over naar een ander thema als de uitwerking hen toch niet paste. Nieuwe thema’s popten spontaan op. Een team ging op straat al interviews uittesten die ze wilden gebruiken in hun project. Een groep kunstenaars probeerde een idee voor een nieuwe werkvorm uit op de groep. Er gebeurde van alles. We moesten denken aan het motto van AI auteur Frank Barret: ‘Say Yes to The Mess’.
Woensdag: Deliver
Woensdagochtend was een tijd voor meer focus en rust. Groepen en duo’s werkten in opperste concentratie aan concrete plannen en activiteiten. Ze hadden feedback gekregen op hun prototypes van andere groepen, hadden er een nachtje over geslapen, nu was het moment om praktisch te worden. En dat lukte. Voor de lunch stonden er maar liefst 23 groepen op het podium om te vertellen over hun initiatief. Voorbeelden zijn: een groep die dit najaar een driedaagse retraite organiseert voor mensen die reflectie en rust zoeken (ze gaan zelf ook mee ; ). Een groep die een toolbox ontwikkelde voor teams om te praten over onzekerheden, fouten, lastige momenten in het werk. Een lerend netwerk tussen scholen. Een app waarmee het makkelijker wordt om in organisaties zichtbaarheid van mensen en initiatieven te vergroten. Enzovoort… De diversiteit aan ideeën was groot. Ze waren niet allemaal ‘nieuw voor de wereld’, maar daar was het ook niet om te doen. Ze waren wel nieuw voor de mensen die ermee aan de slag gaan.
Naast deze ‘officiële’ plannen gingen veel mensen naar huis met grotere of kleinere ideeën die ze meenemen naar hun eigen organisatie. Een bepaald gesprek organiseren, een onderzoekje opstarten,…. Er zijn appgroepjes gestart om in contact te blijven met elkaar, telefoonnummers uitgewisseld, veel nieuwe verbindingen gelegd.
Verhalen, film en muziek
Kessels & Smit collega’s van de mediacrew fungeerden als ‘storycatchers’. Zij vingen verhalen die ze posten op de website. Iets dat ze overigens de komende weken nog blijven doen…. In een poging het verhaal te blijven volgen terwijl het zich verder ontwikkelt. Een ander groepje collega’s filmde het event en maakte elke dag tijdens de bijeenkomst een kort filmpje om aan het eind van de dag te laten zien als een soort wrap-up van de dag. Beide initiatieven waren experimenten op zichzelf: we wilden onderzoeken hoe je organisatiejournalistiek effectief inzet tijdens dit soort bijeenkomsten, op een manier die het proces versterkt en verrijkt (en niet alleen helpt om dingen vast te leggen en te documenteren).
Jed Milroy was erbij als deelnemer en muzikant. Hij verzorgde verschillende ‘pockets of silence’ met zijn muziek.
Wat gebeurde er nog meer?
Het event alleen beschrijven in termen van de plannen die tot stand kwamen doet echter geen recht aan wat er allemaal gebeurde. Zoals altijd speelden de meest interessante dingen zich misschien wel tussen de bedrijven door af. Het event was immers niet alleen een onderzoek naar hoe we ‘radical connectedness’ ten behoeve van welbevinden kunnen bevorderen, we ervoeren tijdens de summit ook momenten waar die onderlinge verbinding er was. In een mooi gesprek, een-op-een of met een groep. Mensen benoemden achteraf dat die ontmoetingen misschien wel het meest energiegevende en inspirerende aspect van de summit was voor ze: verhalen en ervaringen delen, ideeën en inspirerende initiatieven van anderen horen, ervaren hoe snel je met relatieve vreemdelingen in een productief proces van ontwerpen en experimenteren kan komen - enthousiast over je gezamenlijke, zelfbedachte idee. Veel mensen gaven aan dat ze vooral dat meenamen: het besef hoe rap je een creatieve verbinding tot stand kan brengen als iedereen echt instapt en het persoonlijk maakt gaf mensen energie en ook ideeën om dat in hun eigen werk of sociale omgeving meer te doen en op te roepen.
De andere kant van de medaille
Er was natuurlijk ook een andere kant: we ervoeren namelijk ook aan den lijve hoe moeilijk het soms is om verbinding te maken – en hoe frustrerend dat is en hoeveel werk het kost. Er waren bij veel mensen dus ook momenten van ‘disconnect’, irritatie en onzekerheid. Waarom ben ik hier eigenlijk precies? Waarom gaat deze groep een kant op die ik heel anders had verwacht? Hoor ik hier wel bij? Wil ik hier wel bij horen? Een collega van ons omschreef het mooi: “Ik heb het gevoel dat ik echt wel tien keer in opnieuw in het proces ben gestapt gedurende deze dagen. Ga ik meedoen aan deze activiteit? Snap ik deze persoon? Wil ik hem wel snappen? Wil ik mijn verhaal delen met deze mensen die ik nog niet ken?” Stuk voor stuk uitdagingen. Elke keer als ze echt instapte en het gesprek aan ging voelde ze het effect. Deze ervaring gold voor meer mensen. Mensen wisselden van groepje als ze voelden dat het niet (meer) paste – en vonden dan eigenlijk altijd een nieuw persoon om mee het gesprek aan te gaan: in een officiële activiteit of ergens in de informele ruimte. Op deze manier creëerde iedereen zijn of haar eigen ruimte om uit het event te halen waar hij of zij op uit was. Diverse mensen merkten op dat ze hierdoor vooral ook weer meer in contact stonden met zichzelf en wat zij willen of nodig hebben. Een eerste basisvoorwaarde om überhaupt met anderen te kunnen verbinden. Tijdens MADE waren ze hierop uitgedaagd: wat vind jij belangrijk en kan je daar contact op maken met anderen?
Onze hoofden tolden na drie dagen – vol van verhalen, beelden en nieuwe verbindingen. We hebben samen met iedereen die meedeed een ruimte gemaakt voor creativiteit en (zelf)onderzoek. Waar mensen ideeën opdeden om zelf in hun eigen werk of omgeving weer meer bij te dragen aan ontwikkeling en welbevinden van mensen en groepen. Een mooi voorbeeld dat een menselijk systeem zich beweegt in de richting van de vragen die het zichzelf stelt.
Het verhaal gaat door…
De K&S media crew blijft voorlopig verhalen vangen, die ze delen op de werkplaats en in diverse magazines die ze publiceren in de komende maanden. Bovendien heeft een groep MADE-deelnemers ideeën ontwikkeld over hoe dit netwerk op de één of andere manier verbinding kan blijven houden in de komende maanden. We zien ernaar uit om het proces verder te brengen.
Ondertussen komt er bij ons in Kessels & Smit een proces van reflectie op gang over wat het hele gebeuren voor ons betekent, en hoe wij hier ideeën aan ontlenen voor onze eigen stappen voorwaarts. Ze zullen hun weg naar deze blog en de werkplaats vinden in de loop der tijd. Of je hoort ze rechtstreeks van ons!
Heel hartelijk dank aan iedereen die MADE mee-maakte.