Afgelopen week is Cora Smit, onze dierbare collega, inspirerende mentor en mede-oprichter van ons lerend gezelschap, overleden.
Inspirerende vakvrouw
Cora was een vernieuwende vakvrouw, gefascineerd door gedragsverandering: wat maakt dat mensen doen wat ze doen en hoe breng je daar beweging in? Ze verdiepte zich in wetenschappelijk onderzoek op dat gebied en vertaalde nieuwe inzichten in concrete aanpakken. Haar uitgangspunt daarbij was altijd: leren doe je in het werk, in levensechte situaties en als het even kan in het hier-en-nu. Ook de positieve psychologie was een belangrijke basis.
Nieuwe dingen uitproberen
Ze was altijd aan het experimenteren, op zoek naar: wat werkt? Zo stond Cora, vaak samen met anderen, aan de wieg van vernieuwende concepten en aanpakken die tot op de dag van vandaag gebruikt worden in ons vak. Denk aan het werken met trainingsacteurs, video-interactie-analyse, talloze creatieve en activerende werkvormen, de 40-dagen aanpak, Development Centers, het model van transparant managen... Ze was daarin heel vrij, trok zich niet zoveel aan van wat wel en niet ‘hoorde’ in het werk. Daardoor ontstonden de mooiste aanpakken. Niet al haar ideeën waren overigens een succes, en hoe ze daarmee omging was minstens zo aanstekelijk: ‘wat niet werkt, daar leer je van’.
Kennis delen maakt vrij
Cora geloofde in het doorgeven en delen van vakkennis: ‘Daarmee komen we verder, en het maakt je zelf vrij om weer nieuwe dingen te ontdekken’. Ze schreef daarom talloze vakpublicaties en was jarenlang als opleider en coach actief in de leergangen voor vakgenoten die ze met Joseph Kessels verzorgde. Ook anderen gaf ze graag een platform om kennis en ervaring te delen, bijvoorbeeld door hen uit te nodigen een artikel te publiceren of een gastbijdrage in hun leergang te verzorgen.
Scherpte en warmte
Als coach combineerde ze warmte voor de persoon en scherpte op de inhoud op een volstrekt natuurlijke manier. Ze kon luisteren en kijken met onverdeelde aandacht en je dan met een trefzekere vraag (‘Kun je ook nieuwsgierig zijn, in plaats van boos?’) of heldere aanwijzing (‘Stop daar eens mee’ of: ‘Probeer het eens zó…?’) uit een vast patroon trekken. Of ze liet je dat zelf doen: door bijvoorbeeld een vicieuze cirkel waarin je vast zat, uit te tekenen, of door samen een video-opname van jezelf terug te kijken. We spreken regelmatig mensen die ooit als coachee met Cora gewerkt hebben - vaak in haar geliefde blauwe tuinhuisje - en de daar opgedane inzichten nog steeds toepassen.
Dierbare collega
Voor ons was ze naast inspirerende vakvrouw en mentor vooral ook een heel dierbare collega. Iemand die altijd kaarten in haar tas had voor als iemand een hart onder de riem kon gebruiken. Die regelmatig bloemen uit haar tuin of iets lekkers meenam. Die je sterktes zag en benoemde en ook eerlijk aangaf waar het beter kon. Die je uitnodigde om eigen ideeën te vormen en je als geen ander aanmoedigde om het vooral te proberen. En er vervolgens ook was om het succes mee te vieren of te bespreken wat er mis ging. Zo stimuleerde ze de autonomie van ieder van ons en onze onderlinge verbinding. Veel van die manier van werken is in het DNA van ons gezelschap gaan zitten. In onze dagelijkse omgang met elkaar, maar ook in praktijken zoals ons ‘lief en leed’-rondje en intervisie.
Afscheid
Twaalf jaar geleden kreeg Cora te maken met de eerste verschijnselen van Alzheimer en nam ze afscheid van haar werk en van ons, met de woorden ‘ik word nu fan van jullie’. Cora vertrok samen met Joseph: ‘samen uit, samen thuis’. Het was verdrietig om te zien hoe haar geheugen telkens verder achteruit ging naarmate de ziekte vorderde. Wat bleef, tot het allerlaatst, is haar liefdevolle blik en haar vermogen om mensen te raken.
We wensen haar dochter Anna en haar gezin en Cora’s partner Evert veel sterkte. Evenals Joseph – haar partner-in-het-werk van het eerste uur. Het voelt als het einde van een tijdperk, en dat is het ook.
We zijn dankbaar voor alles wat we van haar hebben geleerd en bouwen daar nog elke dag op voort.
Alle collega’s van Kessels & Smit, The Learning Company
Kort Curriculum Vitae
Cora Smit (1949) studeerde Pedagogiek in Amsterdam en startte in 1977 met Joseph Kessels een onderwijskundig adviesbureau: Kessels & Smit.
Samen bouwden ze in Nederland aan het vakgebied van de Opleidingskunde: de vertaalslag van onderwijskunde naar het leren in arbeidsorganisaties. In de jaren ’80 van de vorige eeuw richtten ze de FCE: Stichting Opleidingskunde op, die leergangen verzorgt op ons vakgebied en nog altijd actief is. In 1996 ging Kessels & Smit met adviesbureau Profound verder als Kessels & Smit, The Learning Company.
Cora schreef en redigeerde, veelal samen met Joseph, een indrukwekkende reeks invloedrijke artikelen, boeken en publicatiereeksen, zoals: het Handboek Opleiders in Organisaties, de Capita Selecta Opleiders in Organisaties, de evergreen Opleidingskunde: een bedrijfsgerichte benadering van leerprocessen, de reeks ‘Omgaan met …..’ (waarvan ‘Omgaan met lastige groepen’ misschien wel de bekendste titel is) en Alles wat je aandacht geeft, groeit.
In 2010 nam ze met Joseph afscheid van The Learning Company en trok ze zich terug uit het werkende leven.